Jak poprawić przepływ moczu przy łagodnym rozroście stercza po 60 roku życia?

Dlaczego przepływ moczu pogarsza się po 60. roku życia?

Najczęściej winny jest wiekowy rozrost stercza oraz słabsza praca pęcherza. Wpływ mają też inne choroby i niektóre leki.
Z wiekiem u wielu mężczyzn dochodzi do łagodnego rozrostu stercza. Gruczoł otacza cewkę moczową, więc jego powiększenie zwęża drogę odpływu. Jednocześnie mięsień wypieracza pęcherza może słabnąć, co utrudnia opróżnianie. Do nasilenia dolegliwości dokładają się cukrzyca, nadciśnienie, otyłość, bezruch oraz leki na nadciśnienie, depresję czy alergie. Nocne wstawanie nasila też picie płynów przed snem, alkohol i kawa wieczorem.

Jak rozrost stercza wpływa na siłę strumienia moczu?

Powiększony stercz zwęża cewkę, co osłabia i przerywa strumień. Utrudnia też start mikcji i wydłuża jej czas.
Tkanka stercza rośnie wokół cewki. To tworzy przeszkodę. Pęcherz musi pracować mocniej, by „przepchnąć” mocz przez zwężenie. Z czasem dochodzi do parć naglących, częstomoczu, kapania po mikcji i uczucia niepełnego opróżnienia. Nieleczona przeszkoda może prowadzić do zalegania moczu, infekcji i tworzenia kamieni.

Które objawy wskazują na groźne zatrzymanie moczu?

Całkowity brak możliwości oddania moczu z narastającym bólem podbrzusza to stan nagły.

Na pilną pomoc medyczną wskazują także:

• silny ból i napięty, powiększony brzuch
• gorączka, dreszcze lub ból w okolicy nerek
• krew w moczu lub skrzepy
• nudności, wymioty, osłabienie
• obrzęki nóg lub nagłe pogorszenie pracy nerek w badaniach

Takie objawy grożą uszkodzeniem pęcherza i nerek. Dają też ryzyko zakażenia.

Jakie badania pomagają ocenić przyczynę problemu z odpływem?

Podstawą są wywiad, badanie fizykalne, analiza moczu i krwi oraz USG i testy przepływu.

Najczęściej wykonywane są:

• wywiad i skala nasilenia dolegliwości IPSS
• badanie per rectum do oceny wielkości i konsystencji stercza
• badanie ogólne moczu i posiew, morfologia, kreatynina
• PSA w celu oceny ryzyka choroby nowotworowej stercza
• USG jamy brzusznej z oceną zalegania moczu po mikcji
• USG przezodbytnicze stercza w razie potrzeby
• uroflowmetria, czasem pełne badanie urodynamiczne
• cystoskopia przy krwiomoczu, podejrzeniu zwężenia cewki lub kamicy

Zestaw badań dobiera urolog. Ma to na celu poznanie przyczyny i dobranie leczenia.

Jakie zmiany stylu życia mogą poprawić przepływ moczu?

Pomaga higiena mikcji, mądre nawadnianie, ruch i przegląd przyjmowanych leków.

W praktyce warto wprowadzić:

• ograniczenie płynów na 2–3 godziny przed snem i toaletę tuż przed położeniem się
• mniej kawy, herbaty, alkoholu i napojów gazowanych wieczorem
• technikę „podwójnej mikcji”, czyli krótką przerwę i próbę dokończenia opróżniania
• spokojne oddawanie moczu w pozycji siedzącej, jeśli tak jest łatwiej
• regularny ruch, redukcję masy ciała i pracę nad zaparciami
• trening pęcherza i dna miednicy pod okiem fizjoterapeuty urologicznego
• przegląd leków z lekarzem, bo część może nasilać objawy

Preparaty roślinne nie mają silnych dowodów. Mogą łagodzić dolegliwości u wybranych osób, ale nie zastępują diagnostyki.

Kiedy leki są lepsze niż obserwacja przy rozroście stercza?

Gdy objawy utrudniają życie lub w badaniach widać zaleganie moczu, leki zwykle są właściwym krokiem.

Stosuje się:

• alfa-blokery. Rozluźniają mięśnie w sterczu i szyi pęcherza, szybko poprawiają przepływ. Możliwe są zawroty głowy lub spadki ciśnienia
• inhibitory 5-alfa-reduktazy. Zmniejszają stercz w dłuższym czasie. Działają po kilku miesiącach. Mogą wpływać na libido i obniżać wartość PSA
• leki na nadreaktywny pęcherz. Pomagają na parcia naglące i częstomocz
• skojarzenia powyższych leków, jeśli objawy są mieszane

Obserwacja z modyfikacją stylu życia jest opcją przy bardzo łagodnych dolegliwościach i prawidłowych badaniach.

Jakie zabiegi przywracają odpływ moczu i czego się spodziewać?

Gdy leki nie pomagają lub są powikłania, skuteczne są metody przezcewkowe oraz laserowe o różnym stopniu inwazyjności.

Najczęstsze opcje to:

• przezcewkowa elektroresekcja stercza, czyli TURP. Usuwa część tkanki. Zwykle wymaga krótkiej hospitalizacji i cewnika na kilka dni
• nacięcie szyi pęcherza, czyli TUIP. Stosowane przy mniejszych gruczołach i zwężonej szyi pęcherza
• laserowa enukleacja lub waporyzacja. Skutecznie poszerza drogę odpływu z kontrolą krwawienia
• termoablacja parą wodną lub inne metody termiczne. Zabiegi małoinwazyjne, często ambulatoryjne
• implanty unoszące płaty stercza. Mechanicznie poszerzają cewkę bez wycinania tkanki

Po zabiegach możliwe są przejściowe pieczenie, częstsze mikcje i domieszka krwi w moczu. Część metod może powodować wytrysk wsteczny. Plan powrotu do aktywności ustala lekarz.

Jak przygotować się do wizyty urologa i jakie pytania zadać?

Przygotowanie oszczędza czas i pomaga szybciej dobrać leczenie.

Warto zabrać:

• listę leków i suplementów
• wyniki wcześniejszych badań obrazowych i laboratoryjnych
• dzienniczek mikcji z liczbą mikcji, ilością płynów i epizodami parć
• listę chorób przewlekłych i przebytych zabiegów

Przykładowe pytania:

• co jest najbardziej prawdopodobną przyczyną moich objawów
• jakie badania są potrzebne i kiedy je wykonać
• czy na tym etapie zalecane są zmiany stylu życia, leki, czy zabieg
• jakie są korzyści i działania niepożądane proponowanego leczenia
• jak leczenie wpłynie na życie seksualne i trzymanie moczu
• jak długo potrwa poprawa i kiedy zgłosić się na kontrolę
• co robić w razie nagłego zatrzymania moczu

Skuteczne leczenie łagodnego rozrostu stercza zwykle łączy kilka elementów. Świadome decyzje, regularne kontrole i dobra współpraca z urologiem realnie poprawiają komfort dnia i nocy.

Umów konsultację urologiczną i ustal plan leczenia rozrostu stercza dopasowany do Twoich objawów.